English

Kabouan rongorongon te operating system (Operating System Updates)

Ngkana e a wakinaki kabonganan taian operating systems aika boou, n aekakin te Microsoft Windows, Apple OS X / iOS ke te Android, a bane n airi ma rakan riki tamaroan bonganaia, e a raka riki mwaitin aia features, ao e a katamaroa riki aia experience taan kabongana. Ma, aomata aika a kakaraoi mwakuri n ioawa ao ni babakanikawai ni kimoai rongorongo ni kareke mwane ma iai (cybercriminals) a bon mwatai naba ni kunei taabo aika a na rinnako iai ni karaoi aia waaki ni babakanikawai n te operating system ae boou aio. A kona n teimatoa ni karaoa aia waaki aio inanon manin kabonganan te version aio.  Ni kaitara aio, taian kambwana ibukin te software a na teimatoa n kaotinakoi kabouan rongorongo (updates) – n aekakin ae taian security update ke updates aika a nang kakawaki ibukin kamanoam ma n waaki aika ninian te kaombiuta n akea te kariaia ni kimoai rongorongo (malware) ao ekinakoan taian tararua. 

Tabeua tein kakabouan rongorongo a kaeti kairua (errors) ke a katamaroa riki te mwakuri i nanon te operating system, aikai aika aki rekereke ma te tararua ke te kakawakin. A kona naba n ataia bwa a karaoaki ma ia programs ake ko kabonganai n am device ao e na bon kakaboui naba kanoana.

Taian kanganga

Aki kabouan rongorongon am operating system e kona n uotiko nakon taian kanganga aika a kakamaku, ae a kona n rota am device ke kamanoam.

  • Viruses (bon te program ae kona n rinnako n te kaombiuta ni karaoa te urubwai), spyware (te software ae e kona ni karekea rinnakon te aomata n ninia te kaombiuta teuana ao n nori mwakuri aika karaoaki i aona) ao ai bon tabeua riki.
  • Cybercrime attacks (karaoan waaki n ioawa ao ni babakanikawai ni kimoai rongorongo ni kareke mwane ma iai).
  • Crashing (te computer program e aikoa mwakuri), freezing (te system e a tiaoki ao n aki mwakuri) ao e a aki tamaroa aron te waaki.

Kabouan rongorongon am operating system

Windows Computers

Ngkana ko ataia ae taian Windows update aika boou a tia n downloaded ke ni karinaki automatically, ko riai n tuoa bwa am kaombiuta e kateaki n aron aikai:

  • Windows 10 & 8

Ma n te Start menu, taona ‘Control Panel’. Rinea ‘Windows Update’ ao manga kotea ‘Install optional updates’. N te maing ao kotea ‘Change settings. Ian Important updates, rinea te option ae ko tangiria. Ian ‘Recommended updates’, rinea te ‘Give me recommended updates the same way I receive important updates’ check box, ao manga kotea ‘OK’. Ko kona n tuangaki ibukin te admin password ke ko na kamatoa am rinerine.

  • Windows 7

Ma n te Start menu, taona ‘Control Panel’. Rinea ‘System and Security’, ao manga kotea ‘Turn automatic updating on or off’ (ian Windows Update). Taraia raoi bwa ko rinea ‘Install updates automatically (kaungaki bwa e na kabonganaki)

  • Windows Vista

N te Start menu, taona ‘Control Panel’. Rinea ‘Security’, ao manga kotea ‘Turn automatic updating on or off’ (iaan Windows Update). Taraia raoi bwa ko rinea ‘Install updates automatically (kaungaki bwa e na kabonganaki).

Ngkana taian Windows download a tia n downloaded, e na bon kaotaki nakoim ae a tauraoi. Ko riai ni manga kamaiua riki (re-boot) am kaombiuta ni karini (imwin ae e kaotaki bwa maitira updates aika a tia ni kabonganaki man botan maitina) – ke ngkana am kaombiuta e a roka, e na bon mate i bon irouna ao ko riai ni manga kamaiua ni karini taian kabou. Tai kamangaoi taian kabou aikai ma n koutan te uaea ke manga kamaiuan am kaombiuta.

OS X Computers

  • Karekea katoton am Mac ni kabonganan te Time Machine ke te backup system teuana.
  • Ngkana am kaombiuta te MacBook, taraia bwa e na bon katomaki raoi nakon te main power.
  • Kotea te Apple icon n te angamaing ma i eta n te main menu bar ao rinea ‘Software Update’, ae kona ni kaota taian kabou aika tauraoi ni kabonganaki. Ko riai n kariaia nakon te Apple User License Agreement ao Get Safe
  • Online e kaungako bwa ko na wareka te boraraoi imarenam ma te tia karaobwai (terms and conditions) ibukin oin kamanoam. Ngkana a katauraoaki taian kabou tabeua, kabonganai n reita te OX S updates. Ke, ko kona bon download te Apple Manual Installer.
  • Te progress bar e na kaotia bwa e a bwaka ia te update.
  • Tai kamangaoa te mwakuri ni kabou inanon te kaombiutra (updates) ma n koutan te uaea ke manga kamaiuan am kaombiuta.
  • Ko na tuangaki bwa ko na karina am Apple ID ao password ni kakoaua ana options te iCloud ao Keychain.

Taian Mobile Device

Ngkana taian updates a tauraoi ibukin am mobile device operating system, a na bon download i bon irouia ao n rinnako inanon am device (automatically) ngkana e toma ma te internet.

Kam na riai n ataia bwa ngkana ko download te operating system updates aika boou e aki tuka kainanoan kabiran taian versions aika tibwa otinako ibukin tararuan ao kamanoan te internet ao te firewall software.

 

Jagon Baster

iOS

Ana system n mwakuri te Apple ae kabonganaki i bukin iPhone ma iPad devices.

Android

Te mwakuri ae waki n babaire irouia tabeua taian rabwata n smartphone ao tablet. Te kabanea n tamaroa n operating system ibukia smartphones.