English

Electronic & Card Payments (Te Bobwai n te Card)

Angiin  kabwakamwane aika a karaoaki irouia ke nakoia bitineti n boong aikai, a karaoaki iaon te mitiin, ao e a rang karako kabonganakin taian cheque ao e a ti kabonganaki te mwane n taabo ni bobwai. E a rang mano te karaimwaneonline ibukina bwa a rang kamanoaki raoi aia system taian bangke, ma e kakawaki te taratara raoi inanon tain te bobwai online. E kona naba ni karekei riki kanganga kabonganakin ao butimwaean te card ibukin te bobwai, ma e ngae n anne ao a kona n totokoaki kanganga aikai man karaoan tabeua mwakuri ni kamanomano aika a bebete. E na kainnanoaki naba irakin raoi taian standard aika raoiroi ibukia bitineti aika a butimwaea te bobwai n te card.   

Kanganga

  • Butimwaean kabwakamwane
    • Kabwakamwane n taian card aika a kewe ke a kimoaki.
    • Aki irakin nanon te Payment Card Industry Data Security
    • Standards (PCI DSS), ao rekenikai.
    • Aki irakin tuan tararuan te data man kawakinan rongorongoia taan bwaibwai n te card ibukin mwakuri aika a aki riai ke inanon te tai ae maan.
    • Kaokan te mwane nakoia customers aika a kewe bwa e aki roko aia bwai are a kabooi, ke e kairua ke e uruaki n rokona. 

Karaoan Kabwaka Mwane

  • Karaoan kabwakamwane nakoia taan iraa iaon taian website aika a aki koaua ke ibukin bwaai ao mwakuri aika akea rabwataia.
  • Te karaimwanenakon taian account aika a kewe ibukin bwaai ao mwakuri ma bon akea rabwataia (e kanganaga iroun te bangke bwa e na kaboa mwiin te mwane ae e kimoaki n te aro aei)
  • Phishing emails (emails aika a kewe) – ko kamwaneaki bwa ko na anga rongorongon am card iaon taian website aika a kewe.
  • Vishing phone calls (tareboon aika a kewe_ – ko kamwaneaki bwa ko na kaota rongorongon am card iaon te tareboon.
  • Bwaai aika uoua ae a tibwa tia n taekinaki bon taian katoto ibukin te social engineering.

Kabwakamwane aika a mano

  • Butimwaean taian kabwakamwane
  • Taraia raoi bwa e mano raoi am website ibukin te bitineti ibukin kamanoaia ao karauan nanoia am customers (nora Secure Websites, i nano).
  • Ngkana ko butimwaea te bobwai n te card, taraia raoi bwa e ira nanon te Payment Card Industry Data Security Standards (PCI DSS) am bitineti, ae aia tua e kakaokoro ma ‘rinania taan kabobwai’ ao te tia karaoa te card (nora Compliance Criteria ao PCI levels, i nano).
  • Ngkana ko kanakoi bwaai, kabongana te kakoaua bwa e na totokoa te kabomwi.
  • E a bon nakon tein am bitineti ao mwaitin kabwakamwane, iangoa kabonganan te PayPal ao te kabwakamwane n te mobile bwa e buoka riki kamanoan am bitineti.

Kabwaka Mwane 

  • Taraia raoi bwa e mano te website are ko kabongana ngkana ko bobwai online ke ko karaoa te direct payment nakon te supplier. E na riai n iai kanikinaean te roka n te browser window frame (te tabo are e mena iai ana link te website) ae e oti ngkana ko kataia n log in ke n register. Taraia bwa e na aki ti oti tamnein te roka iaon te page anne … aio te kanikina bwa te website ae e kewe.  E na riai te web address ni moanaki ma ‘https://’. Te ‘s’ anne e tei ibukin ‘te mano’. Uringnga bwa e ti kaotaki ikai bwa e mano te link imarenam ao te tia bwaibwai n te website, ma tiaki nanona bwa e koaua te website. Ko na tuoa raoi te address anne ngkana iai buren koroboki, taeka ao man aika a raka ao bwai riki tabeua aika a aki kantaningaki.
  • Kabonganai taian password aika a kanganga ao a kawakinaki raoi irouia nake aia bwai.
  • Kamatoai raoi tuua ibukin kabonganakin ana card te kabwana irouia taan mwakuri – n ikotaki ma te PIN ao tararuan te password ao aanga ibukin totokoan katotongan te card.
  • Uringnga bwa e mano riki kabonganan te credit nakon kabonganan te debit card ke te direct payment.
  • Ongora n am bangke bwa antai tabena te kabua n te mwane inanon tain te iraa. Wareka raoi tuan aia boraraoi ao ngkana ko nanououa, reitaki ma te manatia ibukin te bitineti n am bangke.
  • Ana kainibaire te Merchant PCI DSS ao rinanin te PCI
  • Irakin bwaai aika a kainnanoaki e a bon nakon rinanin ana waaki te tia bitineti
  • Iai aua te karinan aika a boboto iaon mwaitin te bobwai  n te credit/debit card inanon teuana te ririki.
  • Ngkai payment brands (kambwana n te card n aekan VISA ke mastercard) ngaia aika a bairei rinanin bwaai aika a kainnanoaki ibukin te bobwai n aia brands (aia card), taian acquirers (n aron te bangke) a tabena irakin raoi rinanin nako kainibaire aikai irouia taan bitineti.
  • A kaotaki inano rinanin nako kainibaire (compliance levels) aikai a tei ibukin mwaitin te kabobwai iaon teuana te kambwana ni card n te ririki.
  • Mwaitin te kabobwai aika a karaoaki online ke rinanon taian kabwakamwane aika a karaoaki n anga riki tabeua, a tatannako n baireaki mai irouia kambwana n te card aika a kakaokoro, ma angiin te tai ao e bon bane n ikotaki bobwai ni kabane.

Bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 1

Taan bitineti aika a roko mwaitin aia kabobwai iaon 6 te million n te ririki, ke taan bitineti aika a tia ni mwanibuakaki aia data

Kakoauan bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 1

Karaon te Annual Onsite Security Audit (rinanoaki iroun te QSA ke te Internal Audit ngkana e a tia n tiainaaki iroun te tia mwakuri man te kambwana n bitineti ao man tia n kariakaki iroun te bangke) ao tuoan te network bwa e mano ni katoa 3 te namwakaina.

Bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 2

Taan bitineti aika a roko mwaitin aia kabobwai n 1 te mirion nakon 6 te mirion n teuana te ririki

Kakoauan bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 2

Karaon te Self Assessment Questionnaire ni katoa ririki

Karaoan te Tutuo iroun te Approved Scanning Vendor (ASV) ni katoa 3 te namwakaina

Bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 3 

Taan bitineti aika a roko mwaitin aia kabobwai n 20 te ngaa nakon 1 te mirion n teuana te payment brand (te kambwana ni card)

Kakoauan bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 3

Karaoan te Tutuo iroun te Approved Scanning Vendor (ASV) ni katoa 3 te namwakaina

Karaon te Self Assessment Questionnaire ni katoa ririki

Bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 4

Taan bitineti aika a roko mwaitin aia kabobwai online n 20 te ngaa ke e nakon 1 te mirion mwaitin aia kabobwai ae e aki online n teuana te payment brand.

Kakoauan bwaai aika a kainnanoaki iaan Karinan 4

Karaon te Self Assessment Questionnaire ni katoa ririki

Karaoan te Tutuo iroun te Approved Scanning Vendor (ASV) ni katoa 3 te namwakaina (e kona ni kaungaaki ke ni kainnanoaki, ma e a nakon ana kainibaire te bangke)

Taian website aika a mano

Katauraoan te website ae mano ibukin te bobwai e na bon buoka kamanoaia taan bobwai ao karauan nanoia. Angiia aomata aika a kabooi bwaai ke mwakuri (service) online, a ataa ngkai kakawakin kanikinaean te roka n te browser window frame, ae e oti ngkana a kataia n log in ke n register – ao e moanaki te address ma ‘htps://’.

E oti ikai bwa iai ana digital certificate am bitineti are e a tia ni karaoaki iroun te rabwata riki teuana ae e onimaki, n aron VeriSign ke Thawte, ae e kaotia bwa te rongorongo are e a tia n butinako online man am website e a tia ni kamanoaki bwa e na aki kona n iraeaki irouia rabwata riki tabeua, man kabonganakin te SSL technology (nora kabwarabwarana i nano).

Ko kona naba ni karekea te Extended Validation (ke te eEV-SSL) certificate, ae e kaotia bwa e a tia te rabwata are e kariakaki n anga te certificate ni karaua raoi n tuoa am bitineti.

SSL

Te SSL (Secure Sockers Layer) bon te rabakau ae e mano raoi man kinaaki ibukin kamanoan te toma i marenan te server ao te client – titebo ma te web server (website) ao te browser (ibukin kakaean rongorongo), ke te mail server ao te mail client n ai aron te Microsoft Outlook.

Te SSL e kamanoi ao n kawakin raoi bwaai aika a kakawaki n aron nambwan te credit card, nambwan te social security ao rongorongon te login ngkana a kabonganaki online. N aron ae e ataaki, e kanakoaki te data i marenan taian browser ao taian web server, n te koroboki ae e matata …ngaia are a kona n nooraki. Ngkana e kunei te tia ioawa taian data aika a kabonganaki i marenan te browser ao te web server aikai, ao e na bon kona n reke irouna ao ni kabongana.

Jagon Baster

Vishing

Te mwakuri ni kan anai rongorongon te aomata ke taekan te mwane rinanon te tareboon ae karaoaki ibukin karaoan te kimoa ke kimoakin rongorongon te aomata.

SSL

Secure Socket Layer, te encryption system ae tararua te internet communication.

PIN

Personal Identification Number – ana number te aomata ae kinaki iai.

Phishing

Te mwakuri ni kakaea te kimoa ike taan ioawa a kairia tenaan user nakon te website ae kairua n te kantaninga are a na reke information aika private n aron tao aran te user ke te passwords.