English

Virtual Private Networks (VPNs)

A bane taian Virtual Private Networks ni karaoa te mwakuri ae titebo: karaoan te end-to-end encryption ibukin data ake kanakoaki rinanoia. Te encryption aei e aki totokoa anaakin am data … ma e tii ibita am data n te aro are e aki kona n ota te aomata ngkana e wareka kanoan am data bwa e noori koroboki aika akea nanoia.   

A kona n uruakaki taian encryption ni kabane, e nanonaki ikai bwa te aomata ae e anaa am data, e kona n urua te encryption, ma te system ni kabwaninna e onimakinna bwa e na raka riki boon karaoan te mwakuri n irekereke ma uruakan te encryption nakon te kabwaia are e na kona n reke ao e na rang maan karaoan te mwakuri aei.

VPNs ibukia kambwana

E kona n taraaki te end-to-end encryption aei bwa te waaki ae e raoiroi, ma e boboto i aon are e mena ia taian ends (tabona) aikai.

N aron ae e tataneiai te aba iai, a kabonganaki VPNs ibukin boutokakin te mwakuri mai kiraroa; nanona bwa ends (taabo) ake uoua a moanaki man ana network te kambwana ao n toki i aon te bwai n itoman are e kabonganaki, mai kiraroa, iroun te tia mwakuri. E a tia te VPN aei n nakoraoi kabonganakina inanon ririki aika a mwaiti ao e karika te ‘kawai’ ae e encrypted imarenan ana kombiuta te tia mwakuri ao ana network te kambwana, are e a karika ana kombiuta te tia mwakuri bwa ai mwangan te network. Aio are e kaotia bwa te katomatoma ae e mano imarenan kombiuta aika a onimakinaki aika bwain te kambwana.

VPNs ibukia aomata

N te katoto are i eta, te katomatoma ae e mano e mena i marenan kombiuta aika a onimakinaki, taian tabo aika a kabonganaki ibukin te VPN aei bon ana kombiuta te tia bobwai n iterana teuana ao ana servers te VPN provider n are teuana. Ngaia are ngkana a katanoata taian providers ‘secure end-to-end communications’, e tii toki korakoran te kamanomano ni mwaken te tabo ni mwakuri. Waaki n reitaki aika a aki mano aika ko kanakoi, a bon ti kamanoaki man te VPN i marenan am bwai n itoman nakon ana kombiuta te VPN provider, ma e a manga okira arona n aki mano ngkana e a oki. E nanonaki ikai bwa man kabonganan te VPN aio, ko a onimakina te VPN provider bwa e na bwaina te koaua.

Ikai, e kona am VPN provider n noori bwaai ni kabane aika ko karaoi, taian website ake ko kawari ao kanoan am maroro ae ko kanakoi. Ibukin reitaki aika a mano – te katoto teuana, website aika iai te “s” ni banen te HTTP address ao iai te roka ae e kiriin karana – a aki kona n noori kanoan te data ae ko kanakoa.

Teuana te katoto, ngkana ko login nakon te online banking, a aki kona n noora am username, password ke rongorongon am accounts. Ma e ngae n anne, a kona n nooria bwa ko bangke iaa ao taian websites ake ko kawari, kombiuta ni kabane ake ko a tia n toma ma ngaai, ao antai ae ko kabongana ibukin am email services inanon tain kabonganakina.

Ngaia are man kabonganan te consumer VPN, ko a onimakina te provider bwa e na aki kabongana am data n te aro ae e aki riai.

Angin services aikai a taku bwa a aki kawakini mwiin bwai aika ko karaoi i aon te intanete, ma akea raoi kakoauana.

Ngkai e ataaki ae e kona n iai irouia rongorongon websites ake ti kawari ao a kona naba n noori kanoan ara reitaki ma tabeman aika a aki mano, ko a bon onimakinia bwa a na aki kawakini rongorongo aikai ao n aki kabonganai ibukin mwakuri n aron anakin rongorongoia aomata ao katanoata aika a taketena temanna ma temanna, ibukia ke ibukia tabeman.

Angiin katanoata i aon VPNs ake ibukia consumers a taku bwa ko kona ni keweia services i aon te intanete bwa aongkoa ko mena n te tabo teuana, a kariaia rinim bwa ko na noori services aika a aki kona n reke n am tabo.

Angiia services n aron Netflix ao BBC iPlayer a kunea ae taan kabonganai aia services a kataia ni karabai aia tabo are a mena iai, ngaia are a totokoa kabonganan aia service. Tabeua providers a taku naba bwa ngkana ko kabongana aia systems ao ko kona ni karabai waaki aika a kararaoma man am ISP, te waaki ae e aki boutokaki iroun Get Safe online.

E bwarabwara ikai raoiroin te consumer VPN bwa ngkana ko kabonganai Wi-Fi hotspots, n aron hotspots n te tabo ni kamwarake ao ruun te utero, a kona ni kakauongo n am maroro ngkana e aki mano te Wi-Fi. E aki kona ikai te VPN n totokoa anaakin am data, ma e kona ni karaba n te aro are e kanganga warekakin te rongorongo. Ko na riai n uringnga ae ko aki totokoa te kanganga, ma ko tii kamwainga man te Wi-Fi are ko kabongana nakon ana kombiuta te VPN provider.

Kabwarabwara ae e kimototo

  • Ngkana e katauraoaki te VPN man am tabo ni mwakuri ibukin tomam ma aia network, e mena te reitaki ae end-to-end i marenan kombiuta aika onimakinaki ao, ngkana e karaoaki raoi, e na bon mano raoi te reitaki.
  • Imwain kabonganakin taian consumer VPNs, ko na riai n tarai aikai:
    • Mwaitin onimakinan te provider iroum.
    • Tera kabwaiam man te kambwana ae tao e aki mena n te UK.
    • Ngkana ko rang kainnanoa kabonganan ana Wi-Fi te botanaomata, nakon are te 3G, 4G ke 5G data aika a mano riki.
    • Ngkana e materaoi riki kabooan te consumer VPN ibukina bwa ko ti kanakoi bwai aika a kona ni karika te kanganga.

Jagon Baster

Encryption

Te mwakuri ae bita te data nakon te cipher text (te aekaki ni code) ni kamanoa bwa e na aki ataki nanona irouia party aika akea kariaiakaia.

Wi-Fi

Nora 'wireless network'.

Virtual Private Network

Virtual Private Network: te mwakuri ae karaoa te connection ae mano i marenan uoua te points i aon te internet. E kabonganaki riki ibukin aia maroro i marenaia bitineti ma bitineti.

ISP

Internet Service Provider: te kambwana ae karekea te rinnako nakon te internet