Online gambling – n aron naba karinanin taian takakaro aika bati online – a kona n uoti mwakuri aika bure ke ni kaitara te tua. E ngae n anne, ao iai naba kanganga aika kona n irekereke n aron te bwakamwane ae aki eti karaoana ke baireana, a kona n roko iai ataei ao ni kabonganaki irouia aomata aika kai reke n te kanganga. Te takakaro n te mwane e kona nab ani kareke, ao ko riai n ataia bwa ninga ae ko na riai ni katokia.
Taian kanganga
- A kona aomata n rinnako nakon am online account, rinanon:
- Email ni kamwane aika keweniko ko aonga n anganako am password ao baika kakawaki ibukim iaon te websites ae kewe.
- Tiaki nanom ke ko tibanako n tibwai nakoia aomata, kain am utu ao raoraom.
- Kimoakin baika kakawaki ibukim man taian virus ke spyware, ao n angania taan irae te kona n ninia am account ma taian rongorongo aika kakawaki aika kawakinaki n am kaombiuta.
- Ko rinnako n taian websites aika bwai ni kimoa ao taian kewe.
- E kabwakaki nanom bwa ko na kauka am account ibukin taian kanuanga aika bubura.
- E kabwakaki nanom bwa ko na takakaro online n taian kabwakamwane ibukin te kakabotu.
- Tabeua kambwanan te credit card arana te kabanemwane ibukin te takakaro bwa te ‘cash’ ao a kona n tiati te raka man te tai are karaoaki iai te bumwane.
- Ngkana ko download ‘cheats’ bwa aongkoa e na buokiko ma ngaia iai taian virus/spyware iai.
- Bwaai n taetae n tabeua site n takakaro (n aron te takakaro n te bingko) e kona ni kairiko nakon:
- Ko anganako rongorongom aika kakawaki n tiaki nanom ke n aki iangoia, n ikotaki ma am password, email ke am tabo ni maeka ke am ririki ni maiu.
- Taian kanganga n irekereke ma taabo ni mamaroro online.
Te Takakaro Online ae mano (Safe online gambling)
- Taraia raoi bwa taian site n takakaro aika ko aki kinai bon tenan oi imwin karaoan am kakae iaoia. Uringa ae te kawai ae tamaroa ibukin kakaean raoi te site bon man taian maroro man taabo aika onimakinaki.
- E kakawaki ae kona ata raoi mwakurian ao tuan te aekaki n takakaro ke te betting ae ko waaki inanona.
- Wareware ao kaotako raoi n ana terms ao conditions te site imwain ae ko kauka am account.
- Rinea am username ae aki kaoti rongorongom aika kakawaki. Ti te arona naba bwa ngkana am takakaro e irekereke ma te kona ni karaoa oin am profile, taraia raoi bwa ko na aki kanakoi rongorongom.
- Kabonganai passwords aika kanganga, ao tai kaoti ami password nakoia tabemwang.
- Kataia takakaro ibukin te kaunga ke te kakakibotu imwain ae ko takakaro ma te mwane, ma uringa are te ‘kabwaka tu’ e rang bubura nakon are bon te takakaro raoi.
- Imwain ae ko karini taekan am card ibukin te bwakamwane n te website, taraia raoi bwa e mano te link n uoua kawaina:
- E na riai n iai tamnein te roka n te browser ae na kaoti ngkana ko kataia n log in ke kabaea aram. Kakoaua bwa te roka anne e aki mena iaon te page … aio e kona ni kaota ae te site ni kimoa.
- Te web address e riai ni moanaki ma ‘https://’. Te ‘s’ e tei ibukin ‘secure’ ke mano.
- Te bwai ae taekinaki i eta e ti kaotia bwa te link imarenam ma te tia bwaibwai n te website e mano ao tiaki ae te site ibon irouna e raoiroi. Ko riai ni karaoa aei n tuoa bwa korean te address akea te spelling ae bure ke iai taeka aika karinaki ke e aki eti raoi.
- Uringa n log out n tainako man sites ake ko log in nako iai ke ko kabaea aram iai. Ngkana ko ti kaina am browser, e aki tau ibukin kawakinan manom.
- Tuoa raoi am credit card ao am statement man te bangke n ataia bwa eti taian mwaiti aika anaki, ao akea te kimoa ae e a tia ni karaoaki imwin kabonganan te site.
- Taraia raoi bwa iai am antivurs/antispyware ae korakora ao e updated ao e maiu te firewall imwain ae ko online.
- Tai kaekai emails aika ko aki butimwaei kanoana man kambwana aika ko aki kinai.
- Teimatoa n tuaoa bwa iraua am kabanemwane.
- Ngkana ko namakinna bwa am takakaro n te mwane e a riaon ae riai, nakon te website are ko na n anganiko te ibuobuoki (advisory website) ke kakaea buokam irouia nake tabeia.
Rongorongona riki tabeua ao te ibuobuoki
Ngkana ko aki ataia bwa iraua te takakaro ma te mwane ae e a riki bwa am kanganga, tao ko na kukurei ni kabongana te
UK charity GamCare’s online assessment tool. Ko na titirakinaki tabeua titiraki ibukin aron am takakaro ma te mwane. Ngkan ko tia ao e na anganiko te riboti ibukim ao te ibuobuoki bwa tera ae ko na karaoia imwina.