Iai uoua rinanin kaongora aika kewe
- Karaki aika kewe ake a karaoaki bwa a na bureburea am iango ao am babaire, nakon taian website (aika bwaai ni babakanikawai, ke a kaoti bwaai aika ko aki kan nori), a karaoiko bwa ko na kakoauai bwaai aika a kewe ke ko na kabooi tabeua karaobwai ke mwakuri.
- Karaki aika koaua teutana, n aron ae ribotinan bwaai aika a bon riki ma aki ribotinaki tabeua arona ma koaua iaona, n aron ae bon bukina ni koaua ma rongorongona. Aekaki ni kaongora aika kewe aikai a bon karaoaki bwa e na butanako ana iango ma ana taratara temanna te aomata ke te rabwata teuana ae bon nako ma iai, ibukin burebureaia taan wareware.
E ngae n anne, tabeua kaongora ni kewe a bon moan roko man kakaraki ni kakamaku ke kangare ke karaki aika wirikirikiaki (urban myths ke Chinese Whispers). Ao ibukina bwa angia aomata aki kan tuoa bwa e nako ma ia kanoan te online imwain ae a tibwaia, e kona n ae ea butinako n aki akaka n te tai ae tawe.
Tabeman naba aomata a kona n ae a bon karaoa naba te kaongora ae koaua bwa te kewe ibukina bwa aki kariaia ke a riba te kaongora anne.
Ko na kanga n ata ae te oi ni kaongora ao ae te kewe ni kaongora
- Titirakiniko ngkana aio e bon kona n riki. Roko n te bwai ae ko warekia ke ko ongo raoi, titiraki bwa e aera ngkai e a bon koreaki, e ngae ngkana kanga e na bita am iango, a tuangko te bwai teuana ao a kairiko nakon teuana te website ke bon kamimiko.
- Iai riki ae ribotina te rongorongo ae aron aio? Noria ao tuoa ngkana taabo ni kanako rongorongo aika kinaki ao websites n aron BBC, ITN ke Sky News a kanakoa naba te aekaki n rongorongo ae ko a tia n noria.
- Kakaenako mwina. Kakaea nako rongorongon te tia kanakoa te kaongora, n aron ae ngkana bon te tabo ae kinaki ao e bon kakanakoi kaongora aika koaua ke bon ana kaongora temanna ma temanna, noria naba ngkana iai ana tabeitera te kaongora anne.
- Nora koauana. Kaongora aika koaua e bon boutokaki man rongorongo aika kariaiakaki kanakoaia, n aron ae bon koaua ma baika a riki ao n ribotinaki. N tainako ao e bon rang otara te kaongora ae man te kakaraki, ke e oteaki.
- Tuoi bannaia. Tamnei ao korobanna n raonaki ma kaongora aika kewe aki toki ni manga okiraki ibukin kakorakoran te karaki, ma angin te tai ao e aki karaoaki raoi. Ni bon arona, karaoa te Google reverse image search (tuaoan riki te tamnei iaon Google) n noria bwa tao te tamnei anne e a tia ni kimoaki man te tabo teuana.
- Kabongana am namakin. Uringa are ngkana iai te bwai ae kanga e rang kamimi, e aki kona ni koaua ke e kamimi bwa e na koaua, e na bon aki koaua.