English

Bwaai ni kairiribai (Hate Content)

E ngae ngke e anganira te internet te reitaki ae tawe ao e baiti  ma aomata aika bati n te tai ae ti teuana, e rang bebete naba butinakon iango ao bwaai ni kairiribai, aika bon irekereke ma te karaba ao te tararua ae uarereke. 

Te inaomata n taetae e kaungaia aomata bwa a na tibwai aia iango n akea kabuakakakia. Kabutanakoan tabeua bwaai e tabuaki ma angina e aki, are nanona bwa bureitiman ao taan tararua mwakurin te tua akea mwakaia ni kaitarai aikai. Te tua ae iai ngkai e karaoaki bwa e na kabaeranta te inaomata ni kaota am koaua ma te inaomata man te kairiribai ke karaoan te bure…

kaungan te kairiribai nakoia aomata man aba aika kakaokoro, taian aro, taian mwaane ke aine ke rikim. Kanoan te online – e kona naba n urua te tua ngkana e kakamaka ke ioawa nakon te aomata ke te koraki ae bati. Ngkana e karaoaki aei ni kaineti ma aika a tia n taekinaki ibukia mwauku, aio ngkanne bon te kairiribai, e ngae ngkana e raonaki n te taetae, tamnei, taian video ke music. Mwaitia aomata – n ikotaki ma tauan te tua – a boutoka ao a kamatoa kakawakin te reitaki ae tamaroa imarenaia aomata ma community aika kakaokoro, n aki taraki bwa kain ia ngkoe, kunim, am koaua, aroarom, am aro, tera ngkoe, teim, am ririki ao tarakim. E ngae n anne, iai naba aika, tera nako bukina irouia, a teimatoa ni kabutanako bwaai ni kairiribai, are a kona n reke mwina nakoia aomata bwa a na mama, a kumeaki ke a kaokoroia – ni karokoa e a uruaki aron ana bonnano te community ao e a kaoti te maku.

Tera ae na karaoaki ibukin bwaai n ioawa online?

Ngkana ko nori ke n roko iroum bwaai ni kairiribai ke ioawa online, e kona n aki urua te tua, ma ko kona ni kanakoa ngkana e aki karauko, e kakamakuko ke ko un iai.

RIBOTI NAKON TE WEBSITE ADMINISTRATOR

Angia websites aki nanonna bwa a na kariaia comments, tamnei ao videos aika e na kaunia ke ni kamarakia tabeman ao aia tua e bon teretere n aia policies. Websites aika rang kinaki – n ikotaki ma social media, kaotakin videos ma ana site te news a kaota te kawai n riboti ke n tangtang ibukin bwaai akanne. E kona n rinanon ae ‘report this page’ ke ‘report this user’ iaon te bwatin, ke bon rinanon aia contact form.

Taekana ma kairiri man tabeua taian sites aika rang kinaki – n ikotaki ma tera ae karika te kanganga, ribotinan te kanganga ao te blocking – a kona ni kuneaki ikai:

Facebook 

Instagram 

Twitter 

YouTube 

RIBOTINNA NAKON TE KAMBWANA ARE TABENA

Ngkana te website bon ngaia ae buakaka man karekea te un n arona ke boutoka te taetae ni kairiribai ke te ioawa, ko kona n riboti nakon te kambwana are host te site (site’s hosting company). Angia kambwana, bon iai aia tua ibukin aekaki n sites ma kanoaia ae a tauraoi n host. Ko kona n tuoa te website’s hosting company ngkana ko taibina aia web address iaon te website ‘Who is hosting this?’ . Ko kona naba n reitaki ma am internet supplier n tuatua riki bwaninin rongorongona. 

RIBOTI NAKOIA BUREITIMAN

Ngkana arona bwa ko a tia n noori kabwarabwaran bwaai aika tabuaki n te tua iaon te website ao bon titebo raoi ma ake a taekinaki ao iroum e bon kaoti man te aba aio, ko kona n riboti nakoia bureitiman.

See Also...